MESA’dan Erdoğan’a açık mektup: Uyarıyoruz!

06 Ağu 2021
Kuzey Amerika Ortadoğu Çalışmaları Derneği’nden Cumhurbaşkanı Erdoğan’a açık Boğaziçi mektubunda akademisyenler Can Candan ve Feyzi Erçin’in derslerine son verilmesini eleştirdi. Aynı zamanda Naci İnci’nin akademide belgelenen ihlallerde etkin görev aldığına vurgu yapıldı

Kuzey Amerika Ortadoğu Çalışmaları Derneği’nden (MESA) Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Görevlileri Can Candan’ın Görevden Alınması ve Feyzi Erçin’in derslerinin iptal edilmesine dair mektup açık mektup gönderdi. Kurulduğu 1966 yılından günümüze dünyanın farklı ülkelerinden Orta Doğu üzerine çalışan bilim insanlarını bir araya getiren ve üç bine yakın üyesi olan meslek kuruluşu MESA (Middle East Studies Association), Boğaziçi Üniversitesi Rektör vekili Naci İnci’nin Can Candan’ı görevden alması ve Feyzi Erçin’in Boğaziçi Üniversitesi’ndeki derslerini iptal etmesi ile ilgili olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, Yönetim Kurulu Başkanı Dina Rizk Khoury ve MESA Akademik Özgürlük Komitesi’nin başkanı Laurie Brand imzalı bir mektup gönderdi.

İnci eleştirildi

Uzmanlık alanı Fizik olan İnci’nin, yetkinliği olmamasına rağmen uzmanlık alanı dışındaki alanlarda verdiği kararlarla, akademik özgürlük, ifade özgürlüğü ihlallerinde bulunduğu ve öğrencilerin eğitim hakkını ihlal ettiği belirtiliyor.

Mektup birçok kurulaşa da gönderildi

Mektubun gönderildiği diğer kişi ve kuruluşlar arasında; Cumhurbaşkanı Başdanışmanı İbrahim Kalın, TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Amerikan Fizik Derneği, European Physics Letters Editoryal Bürosu, Alman Fizik Topluluğu, 4th Physikalisches Institut, Stuttgart Üniversitesi (Almanya) gibi kuruluşlar da yer alıyor.

‘Naci İnci’yi kınıyoruz’

Naci İnci’nin ciddi anlamda eleştirildiği mektupta MESA şu ifadeleri kullandı: “Bu mektubu, the Middle East Studies Association (MESA) of North America [Kuzey Amerika Ortadoğu Çalışmaları Birliği] ve onun Akademik Özgürlük Komitesi adına, bu sene başında Boğaziçi Üniversitesi hoca ve öğrencilerinin protestolarına rağmen rektör atadığınız Melih Bulu’nun görevden alınmasının ardından rektör vekili olan Mehmet Naci İnci tarafından iki hocanın işten çıkartılmasına yönelik rahatsızlığımızı ifade etmek üzere yazıyoruz. Can Candan ve Feyzi Erçin’in iş akitlerine son verilmesini kınıyor ve ivedilikle yeniden görevlendirilmelerini talep ediyoruz. Ayrıca sizi Rektör Vekili Prof. Dr. Naci İnci’yi görevden almaya ve Boğaziçi Üniversitesi hocalarının köklü özerk üniversite yönetişim gelenekleri doğrultusunda bir rektör seçmelerine izin vermeye davet ediyoruz.”

Erdağan’a eleştiriler…

Erdoğan’ın kayyum atamasına tepki gösteren MESA, “Bulu’yu rektör olarak atamanızı da, görevden almanızı da, her ikisi de Boğaziçi Üniversitesi’nin akademik özgürlük ve yönetişim normlarını dikkate almayan Cumhurbaşkanlığı kararlarıyla gerçekleştiği için meşru bulmadığımızı ifade etmeliyiz. Kaldı ki, Bulu’nun yerine İnci’nin rektör vekili olarak göreve getirilmesi de üniversite idaresi açısından bir iyileştirme anlamı taşımamaktadır. Nitekim İnci hocaların karşı çıkışlarını baskılamaya çalışırken ve protestocu öğrencileri gözaltına almaları için özel güvenlik destekli polis güçlerini kampüse davet ederken Bulu’nun sadık yardımcısı olarak kendisine hizmet ediyordu” ifadelerine yer verdi.

İnci, Bulu’ya hizmet etti

Erdoğan’ın eleştirildiği mektupta, “Bulu’yu atamanızdan bu yana, Boğaziçi’nde eğitim hakkına ve akademik özgürlük normlarına dönük çeşitli ihlaller gerçekleşti. Bu konular hakkında dört mektup yazdık ve MESA Yönetim Kurulu da bir açıklama yayımladı (bkz. 7 Ocak 2021, 20 Ocak 2021, 4 Şubat 2021 ve 9 Şubat 2021 tarihli mektuplar ve 12 Şubat 2021 tarihli Yönetim Kurulu Açıklaması). İnci, bu mektuplarda belgelenen ihlallerde etkin görev aldı” denildi.

Keyfi kararlar geri çekilsin

Hükümete uyarılarda bulunan MESA, “İnci’yle ilgili şikâyet listesi, üniversite yönetişiminin tüm temel kurallarına dönük ihlalleri içerir: akademik özgürlük, demokratik değerler, toplumsal cinsiyet eşitliği, öğrencilerin ayrımcı muamelelerden korunması ve ifade özgürlüğüne saygı. Kendisi şu anda yeni kalıcı rektör olarak atanmak için adaydır da. Hükümetinizi rektör atama uygulamasından vazgeçmeye ve hem Boğaziçi Üniversitesi’ne hem ülkedeki diğer tüm kamu üniversitelerine özerk yönetişim ve rektörlerini seçme haklarının iade etmeye davet ediyoruz. Ayrıca İnci’nin öğrenci protestolarına destek veren ya da kendileri de protestoda bulunan hocaların, misilleme olarak sözleşmelerine son verme yönündeki keyfi kararlarının da geri çekilmesini talep ediyoruz” diye vurguladı.

Sözleşmelere uyun

Aynı zamanda iktidara Türkiye’niin taraf olduğu sözleşmeleri hatırlatan MESA şöyle devam etti: “Bir Avrupa Konseyi üye ülkesi ve İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’nin bir imzacısı olarak Türkiye; düşünce, ifade ve toplanma özgürlüklerini korumakla yükümlüdür. Türkiye ayrıca İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Uluslararası Sivil ve Siyasal Haklar Anlaşması ile Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Nihai Senedi’nin de imzacısıdır. Bunların tümü akademik özgürlüğün temelini oluşturan ifade ve bir araya gelme özgürlüklerinin korunmasına dönüktür. Hükümetinizin uygulamalarıyla çiğnenen bu haklar aynı zamanda T.C. Anayasası’nın 25-27 ve 42. maddeleriyle korunmaktadırlar.

Hükümetinizi Türkiye’deki üniversite özyönetim geleneğini canlandırmaya, Boğaziçi Üniversitesi rektör vekili İnci’yi desteklemeyi sona erdirmeye ve üniversitelerin kendi rektörlerini seçtikleri geleneksel uygulamaya dönmelerine izin vermeye çağırıyoruz. Ayrıca Can Candan ve Feyzi Erçin’in üniversitedeki görevlerine iadelerini de talep ediyoruz. Bu konuya göstereceğiniz ilgi için teşekkür ederiz.

Müspet cevabınızı bekliyor olacağız.

İçtenlikle,

Dina Rizk Khoury MESA Başkanı, George Washington Üniversitesi Profesörü

Laurie Brand Akademik Özgürlük Komitesi Başkanı, Güney California Üniversitesi Seçkin Emekli Profesörü…

MESA’ya dair…

Alanın önde gelen kuruluşu olan MESA, 1966 yılında Ortadoğu ve Kuzey Afrika üzerine araştırma ve öğretimi desteklemek amacıyla kurulmuştur ve dünya genelinde 2 bin 800’e yakın üyesi bulunmaktadır. Ortadoğu Çalışmaları Uluslararası Dergisi ( International Journal of Middle East Studies ) adlı akademik dergiyi yayımlayan Birlik, Ortadoğu bölgesinde ve bölgeyle ilgili Kuzey Amerika ve dünyanın farklı ülkelerinde gerçekleşen alanla ilgili çalışmalarda akademik özgürlük ve ifade özgürlüğünün sağlanması için çalışmaktadır.

****

Mektubun gönderilidiği diğer kişi ve kuruluşlar:

İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı

Mustafa Şentop, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı

Abdülhamit Gül, Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanı

Yekta Saraç, Türkiye Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Başkanı

Ziya Selçuk, Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanı

Maria Arena, Avrupa Parlamentos İnsan Hakları Alt Komitesi Başkanı

Viktor Almqvist, Avrupa Parlamentosu Dışişleri Komitesi Basın Sözcüsü

Josep Borrell Fontelles, Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi

Fiona Knab-Lunny, Josep Borrell Kabinesi Üyesi, Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi

Hannah Neumann, Avrupa Parlamentosu İnsan Hakları Alt Komitesi Başkan Yardımcısı

Raphael Glucksmann, Avrupa Parlamentosu İnsan Hakları Alt Komitesi Başkan Yardımcısı Christian Danielsson, Avrupa Komisyonu Genişlemeden Sorumlu Genel Müdür

Dunja Mijatovic, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri

Kati Piri, Avrupa Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi Üyesi

Nacho Sanchez Amor, Avrupa Parlamentosu Üyesi ve Avrupa Parlamentosu Daimi Türkiye Raportörü

Verónica Michelle Bachelet Jeria, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri

Irene Khan, Fikir ve ifade özgürlüğü hakkını geliştirme ve korumaya yönelik Birleşmiş Milletler Hususi Raportörü

Koumbou Boly Barry, Eğitim hakkına dair Birleşmiş Milletler Hususi Raportörü

Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü

Boğaziçi Üniversitesi Mezunlar Derneği

Matthew A Palmer, ABD Dışişleri Bakanlığı, Bakan Yardımcısı Vekili

Amerikan Fizik Derneği

European Physics Letters Editoryal Büro

Alman Fizik Topluluğu